विष्णु -जी -की -आरती --vishnu -ji -ki -aarti
कैसे करें आरती -
आरती शुरू करने से पहले 3 बार शंख बजाएं। शंख बजाते समय मुंह उपर की तरफ रखें। शंख को धीमे स्वर में शुरू करते हुए धीरे-धीरे बढ़ाएं। इसके बाद आरती शुरू करें। आरती करते हुए ताली बजाएं। घंटी एक लय में बजाएं और आरती भी सूर और लय का ध्यान रखते हुए गाएं। इसके साथ ही झांझ, मझीरा, तबला, हारमोनियम आदी वाद्य यंत्र बजाएं। आरती गाते समय शुद्ध उच्चरण करें। आरती के लिए शुद्ध कपास यानी रूई से बनी घी की बत्ती होनी चाहिए। तेल की बत्ती का उपयोग करने से बचना चाहिए। कपूर आरती भी की जाती है। बत्तियाें की संख्या एक, पांच, नौ, ग्यारह या इक्किस हो सकती है। आरती घड़ी के कांटो की दिशा में लयबद्ध तरीके से करनी चाहिए।
आरती शुरू करने से पहले बोले ये मंत्र -
शान्ताकारं भुजगशयनं पद्मनाभं सुरेशं
विश्वाधारं गगनसदृशं मेघवर्ण शुभाङ्गम् ।
लक्ष्मीकान्तं कमलनयनं योगिभिर्ध्यानगम्यम्,
वन्दे विष्णुं भवभयहरं सर्वलोकैकनाथम् ।
आरती
ॐ जय जगदीश हरे, स्वामी ! जय जगदीश हरे।
भक्त जनों के संकट, क्षण में दूर करे॥
ॐ जय जगदीश हरे।
जो ध्यावे फल पावे, दुःख विनसे मन का।
स्वामी दुःख विनसे मन का।
सुख सम्पत्ति घर आवे, कष्ट मिटे तन का॥
ॐ जय जगदीश हरे।
मात-पिता तुम मेरे, शरण गहूँ मैं किसकी।
स्वामी शरण गहूँ मैं किसकी।
तुम बिन और न दूजा, आस करूँ जिसकी॥
ॐ जय जगदीश हरे।
तुम पूरण परमात्मा, तुम अन्तर्यामी।
स्वामी तुम अन्तर्यामी।
पारब्रह्म परमेश्वर, तुम सबके स्वामी॥
ॐ जय जगदीश हरे।
तुम करुणा के सागर, तुम पालन-कर्ता।
स्वामी तुम पालन-कर्ता।
मैं मूरख खल कामी, कृपा करो भर्ता॥
ॐ जय जगदीश हरे।
तुम हो एक अगोचर, सबके प्राणपति।
स्वामी सबके प्राणपति।
किस विधि मिलूँ दयामय, तुमको मैं कुमति॥
ॐ जय जगदीश हरे।
दीनबन्धु दुखहर्ता, तुम ठाकुर मेरे।
स्वामी तुम ठाकुर मेरे।
अपने हाथ उठाओ, द्वार पड़ा तेरे॥
ॐ जय जगदीश हरे।
विषय-विकार मिटाओ, पाप हरो देवा।
स्वमी पाप हरो देवा।
श्रद्धा-भक्ति बढ़ाओ, सन्तन की सेवा॥
ॐ जय जगदीश हरे।
श्री जगदीशजी की आरती, जो कोई नर गावे।
स्वामी जो कोई नर गावे।
कहत शिवानन्द स्वामी, सुख संपत्ति पावे॥
ॐ जय जगदीश हरे।
aaratee shuroo karane se pahale 3 baar shankh bajaen. shankh bajaate samay munh upar kee taraph rakhen. shankh ko dheeme svar mein shuroo karate hue dheere-dheere badhaen. isake baad aaratee shuroo karen. aaratee karate hue taalee bajaen. ghantee ek lay mein bajaen aur aaratee bhee soor aur lay ka dhyaan rakhate hue gaen. isake saath hee jhaanjh, majheera, tabala, haaramoniyam aadee vaady yantr bajaen. aaratee gaate samay shuddh uchcharan karen. aaratee ke lie shuddh kapaas yaanee rooee se banee ghee kee battee honee chaahie. tel kee battee ka upayog karane se bachana chaahie. kapoor aaratee bhee kee jaatee hai. battiyaaen kee sankhya ek, paanch, nau, gyaarah ya ikkis ho sakatee hai. aaratee ghadee ke kaanto kee disha mein layabaddh tareeke se karanee chaahie.
aaratee shuroo karane se pahale bole ye mantr -
shaantaakaaran bhujagashayanan padmanaabhan sureshan
vishvaadhaaran gaganasadrshan meghavarn shubhaangam .
lakshmeekaantan kamalanayanan yogibhirdhyaanagamyam,
vande vishnun bhavabhayaharan sarvalokaikanaatham .
aaratee
om jay jagadeesh hare, svaamee ! jay jagadeesh hare.
bhakt janon ke sankat, kshan mein door kare.
om jay jagadeesh hare.
jo dhyaave phal paave, duhkh vinase man ka.
svaamee duhkh vinase man ka.
sukh sampatti ghar aave, kasht mite tan ka.
om jay jagadeesh hare.
maat-pita tum mere, sharan gahoon main kisakee.
svaamee sharan gahoon main kisakee.
tum bin aur na dooja, aas karoon jisakee.
om jay jagadeesh hare.
tum pooran paramaatma, tum antaryaamee.
svaamee tum antaryaamee.
paarabrahm parameshvar, tum sabake svaamee.
om jay jagadeesh hare.
tum karuna ke saagar, tum paalan-karta.
svaamee tum paalan-karta.
main moorakh khal kaamee, krpa karo bharta.
om jay jagadeesh hare.
tum ho ek agochar, sabake praanapati.
svaamee sabake praanapati.
kis vidhi miloon dayaamay, tumako main kumati.
om jay jagadeesh hare.
deenabandhu dukhaharta, tum thaakur mere.
svaamee tum thaakur mere.
apane haath uthao, dvaar pada tere.
om jay jagadeesh hare.
vishay-vikaar mitao, paap haro deva.
svamee paap haro deva.
shraddha-bhakti badhao, santan kee seva.
om jay jagadeesh hare.
shree jagadeeshajee kee aaratee, jo koee nar gaave.
svaamee jo koee nar gaave.
kahat shivaanand svaamee, sukh sampatti paave.
om jay jagadeesh hare.
No comments